Sektor bankowy w Polsce w 2024 roku wykazuje znaczący wzrost, dynamikę pozycji i adaptację do nowych realiów gospodarczych. Liderzy rynku pewnie umacniają swoje pozycje, a tradycyjni i nowi gracze aktywnie konkurują o najlepsze wyniki. Zgodnie z danymi NBP, wyniki 2023 i 2024 roku są oznaczone zarówno jako imponujące osiągnięcia, jak i szeregiem wyzwań. Szczególnie zauważalne są sukcesy takich banków, jak PKO Bank Polski, Santander Bank Polska, mBank i ING Bank Śląski, a także wyraźne wyniki liderów - PKO BP i Bank Millennium.
Podsumowanie 2023 i 2024: wzrost, stabilność i nowe osiągnięcia
W 2023 roku aktywa banków wzrosły o 8,2%, kapitał własny zwiększył się o 18,5%, a portfel kredytowy oraz depozyty wzrosły odpowiednio o 12,3% i 6,8%. W 2024 roku sektor kontynuował demonstrowanie stabilności: zysk netto banków wyniósł 28,4 mld zł, co stanowi wzrost o 15,2% w porównaniu z poprzednim rokiem, a całkowita wartość aktywów osiągnęła 2,8 bln zł przy wzroście portfela kredytowego o 8,5%.
Przy tym rentowność aktywów (ROA) wyniosła 1,8%, a rentowność kapitału (ROE) - 14,2% na początek 2025 roku, co podkreśla efektywność i adaptacyjność sektora bankowego w warunkach zmieniającej się koniunktury gospodarczej.
Kluczowe wydarzenia i zmiany
- Konsolidacja rynku. W 2023 roku nastąpiło kilka znaczących fuzji i przejęć, w tym przejęcie Getin Noble Bank przez VeloBanku, co stało się ważnym etapem w jego rozwoju.
- PKO BP: umocnienie pozycji lidera. PKO Bank Polski zachował pozycję lidera, kontynuując ekspansję w obszarze bankowości korporacyjnej i detalicznej.
- Inicjatywy na poziomie państwowym. Rząd wprowadził nowe programy wsparcia dla sektora MŚP poprzez preferencyjne kredyty, co wpłynęło na zwiększenie aktywności kredytowej banków. W rezultacie kilka banków regionalnych znacznie zwiększyło swój udział w finansowaniu małych i średnich przedsiębiorstw.
Dynamika pozycji i główne osiągnięcia
Za okres obserwowano aktywną reorganizację pozycji wśród 37 instytucji bankowych działających w Polsce, z czego 15 ma większościowy udział kapitału zagranicznego. Wśród znaczących zmian:
- ING Bank Śląski umocnił pozycję w czołówce dzięki wzrostowi aktywów o 12% i zwiększeniu bazy klientów detalicznych.
- Santander Bank Polska osiągnął imponujący wzrost zysku netto o 22%, do 4,2 mld zł, umacniając swoją pozycję na rynku.
- mBank odnotował wzrost aktywów do 198 mld zł i zysk netto na poziomie 2,1 mld zł, co oznacza wzrost o 35% rok do roku.
- PKO Bank Polski umocnił liderstwo, osiągając zysk netto w wysokości 6,8 mld zł, zwiększając aktywa do 458 mld zł i wzmacniając pozycje w kredytowaniu detalicznym i korporacyjnym.
- Bank Millennium zajął wysoką pozycję pod względem zysku netto z wynikiem 1,8 mld zł, zwiększając aktywa do 89 mld zł i osiągając wysoką rentowność kapitału (ROE) na poziomie 16%.
- Alior Bank zwiększył aktywa do 83 mld zł, a jego zysk netto wyniósł 1,2 mld zł, co odpowiada wzrostowi o 18,5% rok do roku.
- BNP Paribas Bank Polska odnotował najwyższy względny wzrost zysku wśród dużych banków - +45,2%, osiągając 756 mln zł.
- Credit Agricole Bank Polska zwiększył zysk do 612 mln zł, wykazując wzrost o 28,3% rok do roku dzięki aktywnemu rozwojowi kredytowania i rozszerzeniu bazy klientów.
Jednocześnie Nest Bank, Toyota Bank i Volkswagen Bank ustąpiły pozycje z powodu spowolnienia tempa wzrostu.
Wskaźniki finansowe
W 2024 roku całkowita wartość aktywów sektora bankowego osiągnęła 2,8 bln zł, co stanowi wzrost o 9,1% w porównaniu z poprzednim rokiem. Portfel kredytowy wzrósł o 8,5%, a zobowiązania banków zwiększyły się do 2,4 bln zł, przy czym depozyty klientów stanowiły 75,4% całkowitej sumy. Liderami pod względem aktywów pozostają PKO Bank Polski (ok. 458 mld zł), za którym podążają Santander Bank Polska (234 mld zł) i ING Bank Śląski. Kapitał własny banków znacznie wzrósł, a wskaźniki rentowności (ROA - 1,8% i ROE - 14,2%) potwierdzają wysoką efektywność sektora.
Obszary problemowe
Mimo pozytywnej dynamiki, jakość aktywów pozostaje obszarem uwagi. Udział kredytów zagrożonych (NPL) nieznacznie wzrósł w ślad za wzrostem ogólnego portfela kredytowego. Kredyty przeterminowane osiągnęły 58,2 mld zł, co stanowi 3,8% portfela. Największy procent przeterminowań odnotowała Getin Noble Bank (12,4%), przy czym obie organizacje pracują nad redukcją problematycznych ekspozycji.
Perspektywy na 2025 rok
Analitycy prognozują, że w 2025 roku sektor bankowy w Polsce zachowa wysoką rentowność i będzie kontynuować rozwój. Według prognoz Moody's, średnia rentowność kapitału osiągnie około 13-15%, czemu będzie sprzyjać wzmocniony focus na kredytowaniu detalicznym i utrzymywanie stabilnych stóp procentowych.
Główne wyzwania pozostają związane z ryzykami pogorszenia jakości aktywów, związanymi z kredytowaniem konsumenckim, przy czym oczekuje się stabilizacji kosztu ryzyka na poziomie około 0,6-0,8%. Banki planują również aktywny rozwój zielonych instrumentów finansowych i kredytowania MŚP, a wdrożenie nowych wymagań regulacyjnych i możliwe zmiany w podatkach bankowych mogą skorygować przychody prowizyjne, nie wywierając krytycznego wpływu na sektor.
W ten sposób sektor bankowy w Polsce demonstruje stabilny wzrost, aktywne wdrażanie innowacji i zdolność adaptacji do zmieniających się warunków gospodarczych. Liderzy, tacy jak PKO Bank Polski i Santander Bank Polska, wyznaczają wysokie standardy, a pozostali uczestnicy rynku kontynuują pracę nad podwyższeniem efektywności i jakości obsługi klientów.