Zdolność Kredytowa 2025: Jak Obliczyć i Poprawić Szanse na Pożyczkę

Zdolność kredytowa – co to jest?

Zdolność kredytowa to zdolność spłaty pożyczki lub kredytu razem z odsetkami i innymi opłatami w ustalonych terminach. Instytucje finansowe w Polsce oceniają, czy klient ma wystarczające dochody i zasoby, aby regulować zobowiązania bez problemów. To podstawa każdej decyzji o udzieleniu finansowania. Bez pozytywnej oceny zdolności kredytowej, bank lub firma pożyczkowa nie może udzielić kredytu konsumenckiego. Artykuł 9a ustawy o kredycie konsumenckim jasno to określa.

Definicja

Możliwość spłaty pożyczki wraz z odsetkami i opłatami w ustalonym terminie.

Obowiązek prawny

Każda instytucja finansowa musi ocenić zdolność kredytową klienta (Art. 9a Ustawy o Kredycie Konsumenckim).

Regulacje i bazy danych – KNF, BIK, KRD

Polskie prawo i wytyczne KNF określają zasady oceny zdolności kredytowej. Instytucje sprawdzają dane z kilku źródeł.

Ustawa o Kredycie Konsumenckim

Ustawa o kredycie konsumenckim z maja 2025 roku wprowadziła artykuł 9a. Mówi on, że ocena zdolności kredytowej bazuje na danych z:

  • BIK: Biuro Informacji Kredytowej.
  • BIG: Biura Informacji Gospodarczych, np. Krajowy Rejestr Długów (KRD).
  • Własne zbiory: Dane samej instytucji pożyczkowej.

Jeśli pożyczka przekracza dwukrotność minimalnego wynagrodzenia (ok. 6 980 zł w 2025 roku), klient musi przedstawić oświadczenie o dochodach i wydatkach wraz z dokumentami.

Wytyczne Komisji Nadzoru Finansowego (KNF)

KNF wydała Rekomendację S. Dotyczy ona oceny zdolności kredytowej dla kredytów hipotecznych i konsumenckich. Kluczowe są wskaźniki:

  • DTI (Debt-to-Income): Dla pożyczek krótkoterminowych.
  • DstI (Debt Service-to-Income): Dla kredytów hipotecznych.

Maksymalny wskaźnik DTI wynosi:

  • 50%: dla osób zarabiających poniżej średniej krajowej.
  • 65%: dla osób zarabiających więcej niż przeciętna pensja.

Rola Biur Informacji Gospodarczej w Weryfikacji Zdolności Kredytowej

Instytucje finansowe sprawdzają historię kredytową w kilku bazach danych.

Biuro Informacji Kredytowej (BIK)
  • Gromadzi dane o kredytach bankowych i SKOK-ach.
  • Zawiera informacje o terminowych i opóźnionych spłatach.
  • Dostępne są tam też dane od niektórych firm pozabankowych.
Sprawdź BIK
Krajowy Rejestr Długów (KRD)
  • Informacje o długach pozabankowych (rachunki, mandaty, chwilówki).
  • KRD uzupełnia dane z BIK, skupiając się na innych zobowiązaniach.
Sprawdź KRD
BIG InfoMonitor
  • Kolejne główne biuro informacji gospodarczej.
  • Przechowuje dane o długach i historii spłat pożyczek.
Sprawdź BIG

Jak firmy pożyczkowe obliczają zdolność kredytową?

Każda instytucja ma swój sposób, ale proces oceny dzieli się na część ilościową i jakościową.

Ogólne Zasady Oceny

  • Część ilościowa (analiza finansowa): Suma stałych miesięcznych dochodów netto minus stałe wydatki (czynsz, media, podatki, ubezpieczenia) i raty istniejących zobowiązań. Oblicza się też limity na kartach kredytowych.
  • Część jakościowa (analiza osobowa): Wiek, stan cywilny, wykształcenie, zawód, forma zatrudnienia (umowa na czas nieokreślony jest najlepiej postrzegana), liczba osób na utrzymaniu, historia kredytowa z BIK, KRD, BIG, status mieszkaniowy.

Kalkulator wstępnej zdolności kredytowej

Oszacuj swoje możliwości. Ten kalkulator działa na uproszczonym wzorze: (Dochody netto - Wydatki stałe - Istniejące zobowiązania) × Mnożnik.

Wstępny Kalkulator Zdolności Kredytowej
Szacunkowa zdolność kredytowa:
0 zł

Wskaźnik DTI (Debt-to-Income)

Ten wskaźnik oblicza procentowo, jaką część dochodu pochłaniają zobowiązania. Wzór:

DTI = ((Suma wszystkich zobowiązań + Potencjalna rata kredytu) / Dochód netto) × 100%

Przykład: Dochód netto 5 000 zł. Bieżące zobowiązania (raty, alimenty) 1 500 zł. Planowana rata nowej pożyczki 800 zł.

DTI = ((1 500 + 800) / 5 000) × 100% = 46%

Dla osoby zarabiającej poniżej średniej krajowej (limit 50%) ten wskaźnik jest w normie.

Firmy pożyczkowe w Polsce – wymagania i weryfikacja

Różne firmy pozabankowe mają odmienne warunki i metody sprawdzania klientów.

FirmaMax. KwotaWiekWymagane dokumentySprawdzane bazy
Vivus (Vivigo)9 000 zł (na 30/61 dni)19-78 latDowód osobisty, konto bankowe. Zaświadczenie o zatrudnieniu nie zawsze.BIK, BIG InfoMonitor, KBIG, KRD, ERIF
Wonga6 000 zł (pierwsza), do 8 000 zł (kolejne)Od 18 latDowód osobisty, konto bankowe. Czasem dokumenty dochodowe.BIK, KRD, BIG InfoMonitor, ERIF, KBIG
ProvidentPożyczki krótkoterminowe i ratalnePełnoletnośćDowód osobisty. Warunkowo dokumenty dochodowe.Historia kredytowa, ocena zdolności do spłaty
Lendon3 000 zł (pierwsza), do 7 500 zł (kolejne)Od 21 latDowód osobisty, konto bankowe (przelew weryfikacyjny/Instantor).BIK, BIG, KRD
KukiDo 15 000 złOd 18 latDowód osobisty (PESEL, seria, numer).BIK, BIG, KRD, ERIF

RRSO – rzeczywisty koszt pożyczki i jego wpływ

RRSO to rzeczywista roczna stopa oprocentowania. To całkowity koszt pożyczki dla konsumenta, wyrażony jako procent całkowitej kwoty kredytu w skali roku. RRSO uwzględnia nie tylko oprocentowanie nominalne, ale wszystkie opłaty i prowizje związane z pożyczką.

Kluczowe fakty o RRSO i kosztach
Maksymalne oprocentowanie

Dwukrotność odsetek ustawowych NBP + 3,5%. Obecnie około 18,50% rocznie.

Maksymalne koszty pozaodsetkowe

Do 45% całkowitego kosztu kredytu pozabankowego. Dodatkowo nie więcej niż 25% kapitału i 30% za każdy rok kredytowania.

Wpływ RRSO na Zdolność Kredytową

Wyższe RRSO oznacza wyższe koszty pożyczki, co bezpośrednio wpływa na Twoje możliwości kredytowe:

  • Wyższa rata: Wysokie RRSO przekłada się na wyższą ratę miesięczną. To obciąża Twój budżet i obniża Twoją zdolność kredytową do zaciągnięcia kolejnych zobowiązań.
  • Ocena ryzyka: Wysokie RRSO często oznacza, że pożyczkodawca postrzega Cię jako klienta o wyższym ryzyku. Firmy rekompensują to wyższymi opłatami, co dodatkowo utrudnia uzyskanie kolejnych pożyczek.

Jak poprawić swoją zdolność kredytową?

Jeśli Twoja zdolność kredytowa jest niska, możesz podjąć konkretne kroki, aby ją poprawić.

Checklista: 6 kroków do lepszej zdolności kredytowej
  • Zwiększ dochody: Poszukaj lepiej płatnej pracy, poproś o podwyżkę lub znajdź dodatkowe źródło dochodu. Stabilne i wyższe zarobki to podstawa.
  • Zapewnij regularność wpływów: Umowa na czas nieokreślony to najlepsza forma zatrudnienia. Jeśli pracujesz na umowę zlecenie/dzieło, banki mogą wymagać dłuższego okresu historii.
  • Spłacaj zobowiązania terminowo: Każda terminowa spłata kredytu, raty czy rachunku poprawia Twoją historię w BIK i BIG.
  • Zmniejsz istniejące długi: Spłać część kredytów, pożyczek lub chwilówek. Im mniej zobowiązań, tym więcej wolnych środków na spłatę nowej pożyczki.
  • Obniż limity na kartach kredytowych: Niewykorzystany, ale dostępny limit na karcie kredytowej jest traktowany jako potencjalne zobowiązanie. Zmniejszenie go może pomóc.
  • Sprawdź swoje dane w BIK i KRD: Regularne monitorowanie raportów pozwala na wczesne wykrycie błędów lub nieuprawnionych zapytań, które mogą obniżyć Twoją zdolność kredytową.

FAQ Zdolność kredytowa obliczanie dla Polski

Banki obliczają zdolność kredytową, odejmując od średnich miesięcznych dochodów netto stałe wydatki na życie i raty innych zobowiązań, uwzględniając bufor bezpieczeństwa KNF (minimum 2,5 p.p. dla stóp stałych). Kluczowy jest wskaźnik DtI (stosunek długu do dochodu), który zazwyczaj nie powinien przekraczać 50%.

Przy zarobkach 7000 zł netto singiel może liczyć na kredyt hipoteczny w wysokości około 400–450 tys. zł, zakładając brak innych poważnych zobowiązań i 25-30 letni okres spłaty. Dla rodziny z dzieckiem kwota ta będzie niższa ze względu na wyższe koszty utrzymania gospodarstwa domowego.

Osoba zarabiająca 6000 zł netto może uzyskać kredyt hipoteczny w granicach 320–400 tys. zł, w zależności od banku i oferty (oprocentowanie stałe vs zmienne). W przypadku kredytów gotówkowych zdolność ta pozwoli na zaciągnięcie zobowiązania z ratą ok. 2500–3000 zł miesięcznie.

Przy zarobkach 10000 zł brutto (ok. 7150 zł netto na umowie o pracę) zdolność kredytowa na mieszkanie wynosi około 400–460 tys. zł. Wynik ten jest zbliżony do wyliczeń dla 7000 zł netto, ponieważ różnica w dochodzie rozporządzalnym jest niewielka.

Aby uzyskać kredyt hipoteczny na 400 tys. zł, singiel powinien zarabiać minimum 6500–7000 zł netto miesięcznie przy obecnych stopach procentowych. W przypadku pary łączny dochód netto powinien wynosić co najmniej 7500–8000 zł, aby zachować bezpieczny bufor na życie.

Kredyt na 750 tys. zł wymaga wysokich zarobków rzędu 11 500–12 500 zł netto miesięcznie dla gospodarstwa jednoosobowego. Pary starające się o taką kwotę muszą wykazać łączny dochód na poziomie minimum 13 000–14 000 zł netto.

Uzyskanie 600 tys. zł kredytu hipotecznego wymaga dochodów netto na poziomie około 9500–10 500 zł miesięcznie. Banki będą również szczegółowo weryfikować stabilność zatrudnienia oraz historię w BIK przy tak wysokim zobowiązaniu.

Większość banków nie wlicza świadczenia 800+ do zdolności kredytowej przy kredytach hipotecznych, traktując je jako dochód dodatkowy na potrzeby dziecka, a nie stały dochód kredytobiorcy. Świadczenie to może jednak pomóc w ocenie zdolności przy krótszych pożyczkach gotówkowych lub ratalnych.

Tak, pożyczenie 100 tys. zł w formie kredytu gotówkowego jest możliwe przy zarobkach od ok. 4000–5000 zł netto, pod warunkiem rozłożenia spłaty na maksymalny okres (np. 10 lat). Wymagana jest również bardzo dobra historia kredytowa w BIK i brak zajęć komorniczych.

Dla kredytu hipotecznego na 300 tys. zł wymagane zarobki zaczynają się od około 5000–5800 zł netto dla singla. Jest to kwota pozwalająca na bezpieczną spłatę raty przy zachowaniu minimum socjalnego wymaganego przez banki.

Tak, zgodnie z przepisami obowiązującymi od 2025 roku, wszystkie firmy pożyczkowe mają obowiązek weryfikowania klientów w BIK oraz przekazywania tam informacji o udzielonych pożyczkach. 'Chwilówki bez BIK' w legalnie działających firmach praktycznie nie istnieją.

Dla pożyczek do 30 dni maksymalne koszty pozaodsetkowe nie mogą przekroczyć 5% wartości kapitału. Dla pożyczek dłuższych limit wynosi 10% kosztów stałych plus 10% w skali roku, a łącznie nie więcej niż 45% kwoty pożyczki.

Tak, banki przyjmują zazwyczaj od 1% do 5% przyznanego limitu karty kredytowej jako miesięczne zobowiązanie, nawet jeśli karta nie jest używana. Zamknięcie nieużywanej karty kredytowej przed złożeniem wniosku może znacząco podnieść zdolność.

Tak, alimenty płacone przez wnioskodawcę są traktowane jako stałe zobowiązanie finansowe i pomniejszają dochód dyspozycyjny, co obniża zdolność kredytową. Z kolei alimenty otrzymywane (np. na dzieci) rzadko są wliczane przez banki jako pełnoprawny dochód do zdolności hipotecznej.

RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) to wskaźnik uwzględniający wszystkie koszty kredytu, w tym odsetki, prowizje i ubezpieczenia, wyrażony w procentach w skali roku. Jest to najlepsze narzędzie do porównywania ofert – im niższe RRSO, tym tańszy kredyt.

Standardowo banki wymagają 20% wkładu własnego, jednak wiele instytucji oferuje kredyty z 10% wkładem przy wykupieniu dodatkowego ubezpieczenia niskiego wkładu. Dostępne są również programy gwarancji BGK zastępujące wkład własny dla określonych grup.

Tak, większość banków akceptuje dochody z umowy zlecenia, pod warunkiem że trwają one nieprzerwanie od co najmniej 6–12 miesięcy. Ważna jest regularność wpływów i stabilność współpracy z danym zleceniodawcą.

KRD (Krajowy Rejestr Długów) to baza gromadząca informacje o niespłaconych zobowiązaniach, takich jak mandaty, czynsz czy rachunki za telefon. Figurowanie w KRD jako dłużnik niemal automatycznie blokuje możliwość wzięcia kredytu w banku i legalnej firmie pożyczkowej.

Usunięcie wpisów z BIK jest możliwe tylko w przypadku błędnych danych lub po upływie 5 lat od spłaty problematycznego zobowiązania, jeśli wycofamy zgodę na przetwarzanie danych. 'Czyszczenie' poprawnej historii o niespłaconych w terminie długach przed upływem tego terminu jest prawnie niemożliwe.

Zdolność kredytowa rośnie natychmiast po zaksięgowaniu spłaty i aktualizacji danych w BIK, co zazwyczaj trwa od kilku dni do miesiąca. Warto pobrać raport BIK, aby upewnić się, że zobowiązanie ma status 'zamknięte' przed złożeniem nowego wniosku.

Tak, analitycy bankowi widząc na wyciągach z konta częste przelewy do firm bukmacherskich lub kasyn, mogą odrzucić wniosek o kredyt z powodu zbyt wysokiego ryzyka. Banki traktują takie zachowania jako niestabilność finansową klienta.

W transakcjach między przedsiębiorcami (B2B) limit płatności gotówką wynosi 15 000 zł brutto; powyżej tej kwoty płatność musi przejść przez rachunek bankowy. Dla konsumentów nie ma sztywnego limitu, ale przy wpłatach powyżej 15 000 euro banki muszą stosować procedury AML (przeciwdziałania praniu pieniędzy).

Program Kredyt na Start (następca Bezpiecznego Kredytu 2%) jest przedmiotem prac rządowych, ale jego wejście w życie i ostateczne warunki w 2025 roku pozostają niepewne lub ograniczone limitami wniosków. Należy śledzić bieżące komunikaty BGK i Ministerstwa Rozwoju.

Więcej na ten temat

Piotr Nowak
Zweryfikowane przez eksperta

Doświadczony dziennikarz finansowy w sektorze bankowym Polski

Piotr Nowak

17 grudnia