Przelew pożyczki na konto osoby trzeciej: Co mówią banki i firmy?

Przelew pożyczki na konto innej osoby: Fakty z polskiego rynku

Przelew środków z pożyczki na konto osoby trzeciej to częste pytanie klientów. Odpowiedź jest jasna: standardowo przelew pożyczki na konto innej osoby jest praktycznie niemożliwy. Obowiązujące przepisy prawa i polityka większości polskich firm pożyczkowych, zarówno banków, jak i instytucji pozabankowych, zabraniają takich operacji. To nie przypadek, lecz efekt wymogów regulacyjnych i zasad zarządzania ryzykiem.

Polski rynek pożyczkowy, reprezentowany przez takie firmy jak Vivus, Wonga, Provident, Lendon czy Kuki, konsekwentnie odmawia realizacji przelewów na konta osób trzecich. Ta praktyka to element strategii zarządzania ryzykiem kredytowym i zgodności z prawem. Nie chodzi o utrudnienie klientom, ale o bezpieczeństwo całego systemu finansowego.

Dlaczego firmy pożyczkowe odmawiają przelewu na konto osoby trzeciej?

Przyczyny takiej polityki są wielowymiarowe. Pożyczkodawcy w Polsce działają w ramach restrykcyjnych wymogów regulacyjnych. Zobowiązuje ich to do dokładnej weryfikacji tożsamości i oceny zdolności kredytowej osoby składającej wniosek o pożyczkę.

Pożyczkodawcy współpracują z instytucjami takimi jak BIK (Biuro Informacji Kredytowej), KRD (Krajowy Rejestr Długów) i BIG (Biuro Informacji Gospodarczej). Rejestry te zawierają dane o historii kredytowej i zadłużeniach. Są one przeszukiwane wyłącznie dla osoby składającej wniosek o pożyczkę. System wymaga, aby pożyczkodawca miał pełne informacje o zdolności kredytowej konkretnego pożyczkobiorcy – osoby, która podpisuje umowę i zobowiązuje się do spłaty.

Gdyby środki miały trafić na konto osoby trzeciej, cała logika systemu weryfikacyjnego musiałaby zostać przebudowana. Pożyczkodawca musiałby weryfikować zdolność kredytową tej trzeciej osoby, co de facto rozszerzyłoby jego obowiązki do niewykonalnego poziomu. To sprzeczne z logiką oceny ryzyka.

Przepisy AML i finansowanie terroryzmu

Kluczowym czynnikiem niemożliwości przelewu pożyczki na konto osoby trzeciej są przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML – Anti-Money Laundering) oraz finansowaniu terroryzmu. W Polsce przepisy te wynikają z Dyrektywy UE 2025/849 oraz polskiej Ustawy o Przeciwdziałaniu Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu.

Regulacje te nakładają na instytucje finansowe obowiązek:

• Precyzyjna identyfikacja klienta: Pożyczkodawca musi znać i weryfikować tożsamość osoby, z którą zawiera umowę. Identyfikacja musi być rzeczywista i potwierdzona dokumentami.
• Znajomość źródła i celu środków: Instytucje finansowe muszą wiedzieć, skąd pochodzą pieniądze i na co zostaną wydane. Jeśli środki trafiają do osoby trzeciej, pojawia się pytanie o rzeczywistego beneficjenta i zgodność z celem pożyczki.
• Weryfikacja celowości transakcji: Pożyczkodawca musi móc wyjaśnić, dlaczego transakcja ma miejsce i czy jest racjonalna w kontekście zgłoszonego celu pożyczki.

Obowiązki te wynikają z międzynarodowych standardów FATF (Financial Action Task Force). Instytucja finansowa, która nie spełnia tych wymogów, naraża się na wysokie kary administracyjne i utratę licencji. Pożyczkodawca musi wiedzieć, kto jest faktycznym beneficjentem. Jeśli środki trafią na konto osoby B, a pożyczkę zaciągnął A, pożyczkodawca powinien weryfikować osobę B, co jest niemożliwe bez jej zgody i danych. Brak takiej weryfikacji to naruszenie przepisów AML.

Standardowa procedura: Przelew wyłącznie na konto pożyczkobiorcy

Polskie firmy pożyczkowe i banki stosują standardowy protokół bezpieczeństwa: przelew środków wyłącznie na konto bankowe należące do osoby składającej wniosek o pożyczkę. To nie sztywna reguła, lecz fundament systemu bezpieczeństwa.

Ostatni punkt jest kluczowy. Przelew na konto osoby trzeciej uniemożliwia ustalenie, czy pieniądze faktycznie trafiły do osoby, która była weryfikowana. To naruszyłoby zasadę "Know Your Customer" (KYC), będącą podstawą ochrony przed nadużyciami finansowymi.

Wpływ na odpowiedzialność prawną i wskaźnik RRSO

Kwestia przelewu pożyczki na konto innej osoby ma bezpośredni wpływ na odpowiedzialność za spłatę oraz wskaźnik RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania).

Odpowiedzialność za spłatę

Umowa pożyczki to zawsze porozumienie między pożyczkodawcą a osobą składającą wniosek. To ta osoba przyjmuje pełną odpowiedzialność za spłatę. Gdyby pożyczkodawca przelał środki na konto osoby trzeciej, pojawiłoby się pytanie, kto faktycznie ponosi odpowiedzialność. Osoba trzecia mogłaby twierdzić, że nie zaciągnęła pożyczki i nie ma obowiązku spłaty, a nawet oskarżyć o oszustwo. Pożyczkodawca znalazłby się wtedy w trudnej sytuacji prawnej. Dlatego wymagane jest, aby osoba odpowiadająca za spłatę była tą samą osobą, która otrzymuje środki.

Wskaźnik RRSO

RRSO to wskaźnik kalkulowany zawsze dla konkretnego pożyczkobiorcy. Pożyczkodawca ma obowiązek informować o rzeczywistym koszcie pożyczki, wyrażonym jako RRSO. Jeśli pożyczka trafia do osoby trzeciej, a zaciąga ją inna osoba, dla kogo powinno być obliczone RRSO? Ta niejednoznaczność jest problemem z punktu widzenia ochrony konsumenta. Konsument musi wiedzieć, ile kosztuje zaciągana pożyczka. Jeśli pożyczka trafia do osoby trzeciej, ta osoba nie jest informowana o warunkach RRSO, co naruszałoby jej prawa. Standardowa procedura gwarantuje, że RRSO jest zawsze podawane osobie zaciągającej pożyczkę i będącej jej beneficjentem.

Ryzyko oszustwa i nadużycia

Możliwość przelewu pożyczki na konto osoby trzeciej stworzyłaby szerokie pole do nadużyć. Scenariusze oszustw obejmowałyby:

• Oszustwo tożsamości: Ktoś mógłby zaciągnąć pożyczkę na cudze dane, a środki skierować na swoje konto.
• Pranie pieniędzy: Nielegalnie zdobyte środki mogłyby być "legalizowane" przez przekierowanie pożyczek na konta osób trzecich.
• Finansowanie terroryzmu: Podmioty podejrzane mogłyby wykorzystać system pożyczkowy do finansowania zakazanej działalności.
• Wielokrotne zaciąganie pożyczek: Oszuści mogliby wielokrotnie zaciągać pożyczki na fałszywe dane, przekierowując je na konta osób trzecich.

Przepisy AML i ochrony konsumenta wymagają od pożyczkodawców stosowania Due Diligence (należytej staranności) dla każdej transakcji. Częścią tego procesu jest upewnienie się, że osoba zaciągająca pożyczkę jest rzeczywiście tą, za którą się podaje, i że beneficjentem jest ta sama osoba.

Konsekwencje próby obejścia zasad

Żaden poważny pożyczkodawca w Polsce nie zaangażuje się w próby obejścia standardowych procedur. Co jednak, jeśli pożyczkobiorca spróbuje to zrobić? Pożyczkodawca może odmówić udzielenia pożyczki. Jeśli dojdzie do podpisania umowy na podstawie fałszywych oświadczeń, konsekwencje prawne są poważne:

• Oszustwo (art. 286 Kodeksu Karnego): Podanie nieprawdziwych informacji w celu zaciągnięcia pożyczki, którą zamierzano przelać dalej.
• Pranie pieniędzy (art. 299 Kodeksu Karnego): Przelew w celu legalizacji podejrzanych środków, zagrożony karą do 10 lat pozbawienia wolności.
• Naruszenie przepisów AML: Oszukańcza manipulacja systemem, która narusza ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy.
• Odpowiedzialność cywilna: Pożyczkodawca ma prawo do dochodzenia na drodze sądowej strat wynikających z oszukańczych działań pożyczkobiorcy.

Alternatywy i legalne sposoby na udzielenie pożyczki innej osobie

Jeśli chcesz wesprzeć inną osobę finansowo, istnieją legalne i bezpieczne sposoby, które nie naruszają przepisów:

• Pożyczka między osobami fizycznymi: Możesz zawrzeć pisemną umowę pożyczki z drugą osobą, określając warunki spłaty i oprocentowanie. Nie wymaga to udziału instytucji finansowej.
• Gwarancja lub poręczenie: Możesz poręczyć pożyczkę, którą druga osoba zaciąga bezpośrednio w banku lub firmie pożyczkowej. Wtedy to ona jest głównym pożyczkobiorcą, a Ty gwarantujesz spłatę w razie jej niewywiązania się z zobowiązania.
• Wkład w biznes lub inwestycja: Zamiast pożyczki, rozważ inwestycję w projekt osoby trzeciej, z której zwrot następuje w postaci zysku lub udziału w przychodach.
• Pożyczka w ramach własnego kredytu: Możesz zaciągnąć pożyczkę na swoje imię, a następnie udzielić jej innej osobie na ustalonych przez Was warunkach. Pamiętaj jednak, że cała odpowiedzialność za spłatę pożyczki pierwotnej spada na Ciebie.

Praktyka na polskim rynku pożyczkowym

Wszystkie duże firmy pożyczkowe w Polsce, takie jak Vivus, Wonga, Provident, Lendon czy Kuki, jasno komunikują w swoich Regulaminach i Zasadach Ochrony Danych, że przelewy pożyczki odbywają się wyłącznie na konto pożyczkobiorcy. Firmy te inwestują w automatyczne systemy weryfikacji tożsamości, które sprawdzają:

• Numer PESEL
• Dane w rejestrach podatkowych
• Dokumenty tożsamości
• Numer rachunku bankowego (zgodność z danymi z banku)

Systemy te są zaprojektowane tak, aby osoba zaciągająca pożyczkę była tą samą osobą, której środki zostaną przelane na rachunek. To podstawa bezpieczeństwa i zaufania na rynku finansowym.